Deniz Haydutluğu
Deniz Haydutlu İstatistikleri
Uluslararası Ticaret Odası- Uluslararası Denizcilik Bürosu ( International Maritime Bureau -IMB) 2019 Yılı Deniz Haydutluğu Raporuna göre; dünya genelinde Ocak - Aralık 2019 tarihleri arasında 162 deniz haydutluğu ve silahlı soygun vakası gerçekleştirildiği bildirilmektedir.
Deniz Haydutlu İstatistikleri
Uluslararası Ticaret Odası- Uluslararası Denizcilik Bürosu ( International Maritime Bureau -IMB) 2020 Yılı Deniz Haydutluğu Raporuna göre; dünya genelinde Ocak - Aralık 2020 tarihleri arasında 195 deniz haydutluğu ve silahlı soygun vakası gerçekleştirildiği bildirilmektedir.
2020
Deniz haydutluğu saldırılarına bakıldığında, hem amaç hem de eylem tarzı itibarıyla farklı saldırı türleriyle karşılaşılmaktadır. Bunlardan ilki, genellikle limanda veya demirleme yerlerinde ya da kıyıya yakın deniz alanlarında bulunan gemilere yönelik saldırılardır.
Bir diğer saldırı türü ise, açık denizde veya karasularında seyir halindeki gemilere karşı yapılan saldırılardır. Ölüm ve yaralanmaların da gerçekleştiği bu tür saldırılarda, genellikle daha uzun süre denizde kalmak ve kıyıdan daha uzak mesafelerde faaliyet icra edebilmek maksadıyla bir ana gemiden (Pirate Mother Ship) operasyonlarını yürüten haydutlar, gemideki mürettebatı etkisiz hale getirdikten sonra yükün bir kısmını başka bir gemiye aktarıp gemi ve personelini serbest bırakmakta ya da personeli kaçırarak fidye istemektedir.
Aden Körfezi ve Somali açıklarında görülen diğer bir saldırı türünde ise, yine bir ana gemiden operasyonlarını yürüten haydutlar, ele geçirdikleri gemiyi tüm yükü ve mürettebatıyla birlikte Somali kıyılarında tesis etmiş oldukları kamplarda alıkoymakta, geminin ve mürettebatın serbest bırakılması karşılığında fidye talep etmektedir.
Uluslararası Ticaret Odası- Uluslararası Denizcilik Bürosu ( International Maritime Bureau -IMB) 2020 Yılı Deniz Haydutluğu Raporuna göre; dünya genelinde Ocak - Aralık 2019 tarihleri arasında 195 deniz haydutluğu ve silahlı soygun vakası gerçekleştirildiği bildirilmektedir.
Bu olayların % 49’si pasta grafikte gösterilen 4 ülkede meydana gelmiştir.
Bu ülkelerin arasında 35 deniz haydutluğu vakasıyla Nijerya başı çekerken, diğer ülkeler arasında Endonezya’da 26, Singapur Boğazı'nda 23 ve Benin'de 11 olay gerçekleşmiştir.
Deniz Haydutluğu ve Silahlı Soygun Olayları için Muhtemel Bölgeler ve Uyarılar
Denizcilerin, aşağıda belirtilen bölgelerden geçiş yaparken
gerekli önlemleri almaları ve azami dikkat göstermeleri gerekmektedir.
GÜNEYDOĞU ASYA VE HİNDİSTAN YARIMADASI
Bangladeş:
Deniz Haydutlarının genellikle demirdeki gemileri hedef aldıkları, saldırıların çoğunun Chittagong demirleme bölgesinde ve bu bölgeye yaklaşırken meydana geldiği, geçen birkaç yıl içerisinde Bangladeş Hükümeti'nin büyük çabası sonucu saldırılarda yüksek oranda azalma görüldüğü bildirilmektedir.
Endonezya :
Taboneo, Dumai/Lubuk Gaung and Muara Berau demir sahası ve çevresinde deniz haydutluğu vakalarında, deniz haydutlarının ateşli silahlar ile kesici aletler kullandıkları, gemilere çıkış için genellikle gece saatlerini seçtikleri, fark edildikleri ve gemi tarafından alarm verildiği takdirde ise gemi personeli ile karşılaşmadan kaçtıkları rapor edilmiştir. Birçok saldırının rapor edilmeden geçiştirilmiş olabileceği belirtilmektedir. Endonezya Deniz Polisi ve Uluslararası Denizcilik Bürosu Deniz Haydutluğu Rapor Merkezi arasındaki görüşmeler olumlu sonuç vererek Endonezya Hükümetini harekete geçirmiş ve bir dizi önlem alınmasını sağlamıştır. Bunlardan biri olarak bölgede demirleme niyetinde olan gemilere, Endonezya Deniz Polisinin devriye gezdiği aşağıda belirtilen demir mevkilerinde demirlemeleri önerilmektedir.
Uluslararası Ticaret Odası Ticari Suçlar Servisi web sitesi üzerinden deniz haydutluğu ile mücadele kapsamında anlık uyarı ve vaka raporlarına ulaşılabilmektedir. IMO'nun 1334 No'lu Sirküleri'nde tüm gemilerin, deniz haydutluğuna ilişkin vakaları ve şüphe edilen olayları; yerel yetkililere, bayrak devletine ve Uluslararası Denizcilik Bürosu Deniz Haydutluğu Rapor Merkezine rapor etmeleri önerilmektedir.
ÖNERİLEN DEMİR MEVKİLERİ
1. Belawan: 03:55.00K - 098:45.30D
2. Dumai: 01:42.00K - 101:28.00D
3. Nipah: 01:07.30K - 103:37.00D
4. Tanjung Berakit/Bintan: 01:23.30K – 104:42.30D
5. Tanjung Priok: 06:00.30G - 106:54.00D
6. Gresik: 07:09.00G - 112:40.00D
7. Taboneo: 04:41.30G-114:28.00D
8. Adang Bay: 01:40.00G-116:40.00D
9. Muara Berau: 00:17.00G-117:36.00D
10. Balikpapan: 01:22.00G-116:53.00D
Endonezya Yetkililerince IMB’ye verilen bilgi doğrultusunda yukarıda verilen 10 lokasyonda Polis Yol Haritası 3’üncü reform dalgası kapsamında deniz haydutluğu önlenmesine ilişkin faaliyetlerin bir sonraki bildirime kadar devam edileceği belirtilmektedir. Gemilerin deniz haydutluğuna karşı etkin bir gözetleme yapmaları ve gerekli önlemleri almaları, tüm saldırı ve şüpheli durumları yerel yetkililere ve Uluslararası Denizcilik Bürosu Deniz Haydutluğu Rapor Merkezine (International Maritime Bureau – IMB Piracy Reporting Centre – IMB PRC) bildirmeleri tavsiye edilmektedir.
Malaka Boğazı :
Bölgedeki kıyı devletleri tarafından 2005 yılından bu yana icra edilen etkin kontrol devriye faaliyetleri neticesinde, deniz haydutluğu vakalarında (2016, 2017 ve 2018 ve 2019 yılında kayda geçmiş herhangi bir vaka bulunmamaktadır) büyük oranda azalma görülmüştür. Gemilerin Malaka Boğazından geçişlerinde etkin bir gözetleme yapmaları tavsiye edilmektedir. Bölgedeki devriye hizmetinin ne kadar daha devam edeceği ile ilgili herhangi bir bilginin şu an itibariyle mevcut olmadığı bildirilmektedir.
Malezya :
Bandar Penawar, Johor – gemilere demirde saldırılar gerçekleştirilmiştir. Tanjung Piai açıkları – gemilere seyir esnasında saldırı gerçekleştirilmiştir.Doğu Sabah açıkları ve kıyıları – römorkör/barç/ balıkçı
teknelerine yapılan saldırılar sonucunda personel kaçırılma vakaları yaşanmaktadır. Bu saldırılar 2018 yılında 2, 2019 yılında Tambisan/Sabah açıklarında 2 ve 2020 yılında 1 vaka gerçekleştiği ve bu olayla birlikte yerel idarenin bölgedeki devriye sayısını artırdığı belirtilmekte olup IMB PRC tarafından bölgedeki gelişmeleri takip etmektedir. Bölgeden geçiş yapacak olan ticaret gemileri risk altındadır.
Filipinler :
Deniz haydutları Filipinlerin güneyinde Sibutu geçişi / Sibuti Adası / Tawi Tawi / Sulu Denizi / Celebes Denizi / Sabah'ın doğusundaki gemilere saldırılar düzenlenmekte, öncelikli olarak römorkör / barç ve balıkçı tekneleri hedef alınarak soygunlar gerçekleştirilmekte ve personel fidye için kaçırılmaktadır. Mart 2017 yılından bu yana deniz haydutları tarafından personelin rehin alınması durmuş, Sabah açıklarında balıkçı gemileri ve römorkörler hedef alınmış, 2018 yılında 2, 2019 yılında 2 personel ve 2020 yılında ise biri römorkör biri balıkçı teknesi olmak üzere 2 kaçırılma vakası gerçekleşmiştir.
Manila/Batangas/Tabangas– Tedbirli olunması gerektiği, geçmişte bazı saldırı ve soygun olayları gerçekleştirildiği bildirilmektedir. Bölgeden geçiş yapan gemilerin Denizcilere İlanlar 14/2017 sayılı duyuruda belirtilen Gemi Rapor Sistemi gerekliliklerine uymaları tavsiye edilmektedir.
Singapur Boğazı :
Aralık 2019’da özellikle geceleri olmak üzere Singapur’daki deniz haydutluğu saldırında artış olduğu yönünde genel bir uyarı yayımlanmıştır. Birkaç hafta içerisinde 10 vaka kayda geçmiştir. Birçoğunun da
rapor edilmediği düşünülmektedir. Bir ya da birkaç grup tarafından bölgeden geçen gemilerin hedef alındığı görülmektedir. Gemilerin deniz haydutluğu saldırılarına karşı gerekli önlemleri almaları ve etkin bir gözetleme yapmaya devam etmeleri tavsiye edilmektedir. Bölgede deniz haydutlarının demirdeki ve
seyir halindeki gemilere çıktıklarını ve özellikle de gece saatlerini tercih ettikleri rapor edilmiştir.
Güney Çin Denizi :
Deniz haydutluğu vakalarının Tioman / Pulau Aur / Anambas / Natuna / Mangkai Adaları/ Subi Besar/ Merundung ve çevresinde büyük ölçüde azaldığı, buna rağmen geçiş yapan gemilerin, özellikle geceleri olası saldırılara karşı dikkatli olmaları tavsiye edilmektedir. Raporda; Güney Çin Denizi'nde, Malezya, Endonezya ve Singapur'da küçük tonajlı tankerlere yönelik saldırıların 2014'ün Nisan ayından itibaren bir eğilim haline geldiği, 2015 yılı sonlarında aniden sona erdiği
belirtilmektedir.
Bölgede deniz haydutluğu faaliyetlerinde bulunan kişilerin Malezya ve Endonezya yerel otoritelerince tutuklandığı bilgisi verilmiştir. 2017 yılında Kuantan/Pulau Aur/ Malezya’nın doğu kıyıların’da 2 tankere saldırı gerçekleştirilmiştir.
saldırı teşebbüsü
gemiye çıkılması
gemiye ateş açılması
soygun
şüpheli gemi
01 Ocak – 31 Aralık 2020 tarih aralığında Hindistan Yarımadası'nda 10, Doğu ve Güneydoğu Asya'da 66 deniz haydutluğu vakası gerçekleşmiştir.
saldırı teşebbüsü
gemiye çıkılması
gemiye ateş açılması
soygun
şüpheli gemi
01 Ocak – 31 Aralık 2020 tarih aralığında Gine Körfezi'nde 82 deniz haydutluğu vakası gerçekleşmiştir.
BATI AFRİKA (Gine Körfezi)- Genel kural olarak :
(i)
“Gine Körfezini kapsayan Batı Afrika Açıklarında Deniz Haydutluğundan Kaçınma ve Deniz Güvenliğinin Artırılması için En İyi Yönetim Uygulamaları Rehberi – (BMP West Africa) talimatlarına uyulması,
(ii)
Gemi personelinin eldeki tüm imkanlar gözetilerek etkin bir gözcülük yapması. Geminin ETA’sının limana
doğrudan yanaşmasına müsaade edecek şekilde ayarlanması ya da kıyıdan 200/250 deniz mili mesafede beklenmesi gerektiği tavsiye edilmektedir.
Benin :
Benin demir sahasında deniz haydutluğu vakalarında artış görülmektedir. 2018 yılında birkaç hafta içerisinde Benin demir sahasında 5 olay rapor edilmiştir. 2019 yılında meydana gelen üç olayda toplamda 35 personel kaçırılmıştır. 2020 yılı Eylül ayına kadar 7 gemiye saldırı düzenlenmiş ve personelin bazıları kaçırılmıştır. Geçmişte meydana gelmiş olan saldırılarda deniz haydutlarının silahlı ve saldırgan oldukları, rapor edilen bazı vakalarda soygun yapmak istedikleri gemilere ateş açtıkları bildirilmektedir. Gemi Kaptanının, deniz haydutları tarafından belirli bir bölgeye yönlendirilerek gemiye ait malzeme veya yükün(yakıt) bir kısmının çalındığı, personelin ise yaralanması ile sonuçlanan hadiselerin meydana geldiği belirtilmektedir.
Kamerun (Idenao / Douala) :
Saldırı ve kaçırma olaylarının arttığı, yayımlanan en son uyarıda, Kamerun açıkları / kıyılarında ve demir sahasında gemiye saldırı gerçekleştirildiği ve 31 personelin kaçırıldığı bildirilmiştir.
Ekvator Ginesi :
Luba’nın 40 deniz mili çevresinde, biri soygun, diğeri başka bir suç işlemek maksadıyla gemiye çıkılması olayları yaşandığı rapor edilmiştir.
Gana (Takoradi) :
Demir sahalarında soygun vakaları rapor edilmiştir.
Gine (Conakry) :
Demir sahalarında soygun vakaları rapor edilmiştir.Fildişi Sahilleri: Saldırı sayısında düşüş yaşandığı ancak halen tedbirli olunması gerektiği tavsiye edilmektedir.
Nijerya :
Lagos / Bölgedeki deniz haydutlarının silahlı ve saldırgan oldukları, kıyı boyunca, nehirlerde, demirleme alanlarında, limanlarda ve çevresinde gemilere soygun düzenledikleri, mürettebatı rehin aldıkları rapor edilmektedir. Saldırıların kıyıdan yaklaşık 170 deniz mili mesafe içerisinde gerçekleştirildiği belirtilmektedir. Meydana gelen vakaların çoğunda deniz haydutlarının gemiyi birkaç günlüğüne kaçırdıkları ve gemiyi yağmaladıkları; yükün, genellikle de yakıtın bir bölümünü çaldıkları bildirilmektedir. Genel olarak tüm Nijerya kıyıları ve açığı halen riskli olup, gemi mürettebatının kaçırılması yaralanması ile
neticelenen olayların yaşandığı hadiseler mevcuttur. Birçok saldırı rapor edilmeden geçiştirilmiş olabilir. Saldırılar önemli ölçüde artmaktadır.
(Bayelssa Açıkları/Brass/Bonny Adası): Bu bölgelerde mürettebatın kaçırılması ve rehin alınmasıyla sonuçlanan vakalarda büyük oranda artış yaşanmaktadır. Bu yüksek riskli deniz bölgelerinden geçiş yapacak olan gemilerin ekstra önlemler alması gerektiği bildirilmektedir.
Togo (Lome) :
Bölgede saldırıların büyük oranda düştüğü, ancak halen riskin devam ettiği, geçmişte meydana gelmiş olan saldırılarda deniz haydutlarının silahlı ve saldırgan oldukları, Saldırıların demirde ya da açıkta ve genellikle gece vakti gerçekleştirdikleri, deniz haydutlarının gemiyi birkaç günlüğüne kaçırdıkları ve gemiyi yağmaladıkları; yükün bir bölümünü çaldıkları bildirilmektedir.
Kongo : Pointe Noire / Off Point – saldırılarda artış rapor edilmektedir.
saldırı teşebbüsü
gemiye çıkılması
gemiye ateş açılması
soygun
şüpheli gemi
Aden Körfezi / Kızıl Deniz/ Somali / Arap Denizi / Hint Okyanusu:
2018 yılında bölgede, 3 geminin silahlı saldırıya uğradığı, Somalili deniz haydutlarının saldırılarının azaldığı ancak halensaldırı gerçekleştirebilme yetilerinin olduğu belirtilmektedir.
Uluslararası Denizcilik Bürosu Deniz Haydutluğu Rapor Merkezi, durumla ilgili gelişmeleri gözlemlemeye ve bölgeden transit geçiş yapan tüm ticari gemilerin güncel BMP Rehberi'ndeki tavsiyeleri dikkate alarak, gerekli önlemleri almaya devam etmeleri konusunda uyarmakta ve bölgede Inmarsat EGC Safety Net üzerinden yayın yapmaktadır. Tehlikenin halen devam etmekte olduğu, Aden Körfezi kıyıları, Yemen ve Somali'nin kuzey kıyı bölgesinde, Kızıldeniz'in güneyindeki Bab'ül Mendep, Arap Denizi, Umman Körfezi, Somali'nin Güney ve Batı Kıyıları, bölgelerinin halen saldırı tehdidi altında olduğu bildirilmektedir.
Geçmişte ise Kenya açıklarında, Tanzanya, Seyşeller, Madagaskar, Mozambik, Hint Okyanusu, Hindistan'ın Batı ve Güney Kıyıları ile Batı Maldivlerde saldırılar düzenlenmiştir.Somali deniz haydutları uzun namlulu otomatik silahlar ve rpgler ile bazen kaçırılan balıkçı gemilerini ana gemi olarak kullanmakta, gemilerin üzerinden indirilen süratli botlar ile Somali Kıyılarından uzak bölgelerde de saldırılar düzenleyebilmektedir.
Gemi Kaptanlarının ve gemi sahiplerinin, BMP5 Kitapçığında da belirtildiği üzere, Yüksek Riskli Bölgelerden (HRA) geçiş yapmadan önce gerekli prosedürleri takip etmelerinin, 24 saat görsel ve radar izlemesi gerçekleştirmesinin yaklaşan tehlikelerin erken farkına varılması ve kaçınılması için gemi kaptanına ve Gemideki Sözleşmeli Özel Silahlı Güvenlik Personeline bildirilmesi açısından önemli olduğu belirtilmektedir.
Bölgede seyir yapan gemi kaptanları, ağlarını korumak için süratle kendilerine doğru yaklaşan
balıkçılarla karşılaşabilir, bazı balıkçılar da yakaladıkları balıkları korumak için silah bulunduruyor olabilir. Bu balıkçılar deniz haydutları ile karıştırılmamalıdır.
Yemen açıkları ve kıyılarından geçiş yapacak gemiler: Yemen’deki sivil savaş nedeniyle bölgede deniz haydutluğu kaynaklı olmayan güvenlik riski mevcuttur.
GÜNEY VE ORTA AMERİKA, KARAYİPLER
Haiti : Port Au Prince
Ekvador Cumhuriyeti : Saldırıların durduğu fakat tedbirli olunması gerektiği bildirilmektedir.
Peru:
Callao – Olay sayısında artış olduğu, soygun vakalarının devam ettiği, deniz haydutluğu saldırılarına karşı dikkatli olunması ve tedbir alınması gerektiği belirtilmektedir.
Venezuela (Puerto La Cruz / Puerto Jose):
Soygun vakalarının halen meydana geldiği, özellikle demirdeki gemilerin deniz haydutluğu saldırılarına karşı tedbirlerini almış olmaları gerektiği bildirilmektedir.
saldırı teşebbüsü
gemiye çıkılması
gemiye ateş açılması
soygun
şüpheli gemi
Deniz haydutluğu vakalarının bildirimi :
Gemilerin daima dikkatli olmaları gerektiği, meydana gelen deniz haydutluğu saldırı ve girişimlerini Uluslararası Denizcilik Bürosu Deniz Haydutluğu Rapor Merkezine (IMB Piracy Reporting Centre) rapor etmeleri istenmektedir.
Tel: +60 3 2078 5763
Fax: +60 3 2078 5769
E-posta: imbkl@icc-ccs.org
Merkezin 24 saatlik Deniz Haydutluğu Yardım Hattı:
+60 3 2031 0014
Uluslararası Denizcilik Bürosu (IMB) Güvenlik Yardım Hattı IMB'de denizciler, liman çalışanları, denizcilik acenteleri, tersane çalışanları, brokerler ve yükleme/boşaltma işçileri ve tüm ilgili birimlerin denizcilik suçları, güvenlik, terörizm, deniz haydutluğu ve yasa dışı aktiviteler ile ilgili gördükleri/duydukları/ bildiklerini rapor etmeleri için bir yardım/ihbar hattı oluşturulmuştur. Alınan bütün bilgilerin kesinlikle gizli tutulacağı ve ilgili yetkililere aktarılacağı bildirilmektedir. Deniz suçları ve güvenlik konuları hepimizi ilgilendirmektedir ve yardımımızla oluşabilecek riskleri en aza indirerek can ve mal güvenliğinin korunmasına yardımcı olunabilmektedir.
Deniz Güvenliği Yardım/İhbar Hattının her gün 24 saat hizmet
vermekte olduğu belirtilmektedir.
Tel: +60 3 2031 0014
Faks: +60 3 2078 5769
E-posta: imbsecurity@icc-ccs.org
ICC IMB (Asia Regional Office),PO Box 12559,Kuala Lumpur,50782,Malaysia.
Tel: + 60 3 2078 5763
Fax: + 60 3 2078 5769
E-mail: imbkl@icc-ccs.org / piracy@icc-ccs.org
24 Hours Anti Piracy HELPLINE
Tel: + 60 3 2031 0014
Bu içerik İMEAK Deniz Ticaret Odası Dış İlişkiler Genel Sekreter Yardımcılığı bünyesinde Deniz Emniyeti ve Kısa Mesafeli Deniz Taşımacılığı Birimi tarafından hazırlanmıştır.
İMEAK DENİZ TİCARET ODASI
