2003-2007 EuroMed Taşımacılık Projesi; gelecekteki Avrupa-Akdeniz Serbest Ticaret Alanı'nın gelişmesini desteklemek ve Akdeniz taşımacılık sisteminin işleyişini ve etkinliğini geliştirerek bölgesel ekonomik entegrasyonu teşvik etmek amacıyla, 12 Ortak Akdeniz ülkesi arasında işbirliğini kolaylaştırmayı amaçlamıştır.

Avrupa Komisyonu; Kasım 2001'de, MEDA II Programı çerçevesinde, 20 milyon Euro tutarında bir finansal ödenek ile Avrupa-Akdeniz Bölgesel Taşımacılık Projesi'ni ('EuroMed Transport Project') üstlenmeye karar verdi.

"MEDA programı, Avrupa-Akdeniz Ortaklığı'nın yürütülmesinde Avrupa Birliği'nin ana finansal aracıdır. Söz konusu program, Akdeniz ortaklarının ekonomik ve sosyal yapılarının reformuna eşlik eden teknik ve finansal destek önlemleri sunar."

2003 başında başlayan ve 2007'ye kadar dört yıllık bir dönem halinde yürütülmüş olan EuroMed Taşımacılık Projesi; gelecekteki Avrupa-Akdeniz Serbest Ticaret Alanı'nın gelişmesini desteklemek ve bölgesel ekonomik entegrasyonu teşvik etmek amacıyla 12 Ortak Akdeniz ülkesi arasındaki işbirliğini kolaylaştırmayı amaçlamıştır.

Elde Edilen Faydalar:
Karayolu taşımacılığının, 1998 ile 2010 yılları arasında %50 oranında artması beklenmektedir. Haziran 2001 tarihli Gothenburg Konseyi'nin Kararları doğrultusunda; Beyaz Kitabın amaçlarından birisi de, modlar arasındaki dengeyi yeniden tesis etmektir. Komisyonun entegre bir önlem paketi ile politikası; karayolu taşımacılığındaki söz konusu artışı, %38 oranıyla sınırlamayı amaçlamaktadır. Beyaz Kitap; bunu, ilk olarak karayolu taşımacılığının alternatifleri olan kısa mesafeli denizyolu, demiryolu ve iç su taşımacılığını geliştirerek başarmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle eylem planlanları, özellikle "uzun mesafe" taşımacılık ayağı için karayolu taşımacılığının alternatiflerini desteklemeye odaklanacaktır. Bu da sadece tıkanıklığı azaltmakla kalmayacak aynı zamanda da yol güvenliğini temin edecek ve çevreye olumlu etkilerde bulunacaktır.

Politik Girişim ve Programlar
Proje:

- başlıca zorluk ve darboğazları ortaya koyan bölgesel taşımacılık sistemine ilişkin tanısal bir çalışmanın ve

- politik ve kurumsal önlemler ile fiziksel altyapı sorunlarına değinen bölgesel bir taşımacılık eylem planının hazırlanmasına yardımcı oldu.

Aynı zamanda, proje:

- bölgesel aktörler arasındaki politik diyaloğun güçlendirilmesine katkıda bulundu;

- özel sektörün işbirliğini teşvik etti ve

- sektörün performansını denetlemek için araçlar oluşturdu.

Proje, Akdeniz taşımacılık sisteminin işleyişini ve etkinliğini iyileştirmeyi amaçladı; politik reformlara ve taşımacılık alanında faaliyet gösteren politikacılar ile eğitim/politika diyaloguna odaklandı.

Söz konusu bölgesel yaklaşımın aynı zamanda bölgesel altyapıyı geliştirme ve ilgili projelerin hazırlanması ve uygulanması için yerel kapasiteyi tesis etmek üzere strateji oluşturma gibi bir yan faydası olmuştur.

Projenin Amaçları

Genel Amaçlar:

* artan ve daha sürdürülebilir taşımacılık akışları, daha rekabetçi ticaret ve daha iyi dengelenmiş ticari alışveriş ile MEDA ülkelerinin ekonomik ve sosyal kalkınmasının tamamına katkıda bulunmak

* bölgedeki eşya ve yolcu taşımacılık sistemlerinin kalitesini, güvenliğini ve verimliliğini arttırarak, bir bütün olarak taşımacılık sektörünün işleyişini geliştirmek

* iyileştirilmiş taşımacılık akışlarını, daha iyi bağlantıları ve darboğazların azaltılmasını sağlayan çok modlu entegre taşımacılık ağlarının ve altyapısının geliştirilmesini desteklemek

Spesifik Amaçlar:

EuroMed Projesi, özellikle Avrupa-Akdeniz Serbest Ticaret Alanı'nın geliştirilmesine katkıda bulunmayı ve 12 Ortak Akdeniz Ülkesi (bkz. Proje Lehdarları) arasında söz konusu ülkelere aşağıdaki konularda destek olarak ekonomik entegrasyonu teşvik etmeyi amaçlamaktadır:

* kurumsal reformlar ile piyasa reformlarına destek vererek, operasyonel norm ve mevzuatların uyumlaştırılmasını teşvik ederek ve taşımacılık politikalarının eşgüdümünü destekleyerek Akdeniz taşımacılık sisteminin işlevselliğini ve etkinliğini arttırmak

* ortaklaşa kararlaştırılan öncelikli altyapı tasarılarında; yatırım kaynaklarının seferber edilmesini kolaylaştırarak, bölgesel taşımacılık altyapı ağını geliştirmek ve modernleştirmek ve söz konusu altyapı ağının Trans-Avrupa ağlarına bağlantısını sağlamak

* denizyolu-karayolu (demiryolu, karayolu ve büyük olasılıkla iç suyolu) bağlantıları ve kavşak noktalarına odaklanarak, deniz otoyolları çerçevesinde, AB ve MEDA ülkeleri arasında etkili ve verimli modlar arası yük taşımacılığını teşvik etmek.

EuroMed Projesinin Haritaları ve Veritabanı

Uluslararası etkin yük taşımacılığı, Avrupa-Akdeniz Serbest Ticaret Alanı'nın kalkınması için son derece önemlidir. 2000 yılında, yaklaşık 450 tonluk yük, MEDA ülkelerine gidiş-gelişlerde taşındı. Bunun yaklaşık yarısını, ham petrol ve benzeri sıvı dökme yük oluşturdu.

Denizyolu, birimlendirilmiş (konteyner) taşımacılık ile genel kargo ve dökme yük taşımacılığı için genellikle en önemli moddur. Kısa Mesafeli Denizyolu (Short Sea) taşımacılığı yapan RO-RO Gemileri, Batı Akdeniz'de oldukça önemliyken; karayolu taşımacılığı, Doğu Akdeniz'deki komşu ülkeler arasındaki akışlar için önemlidir. Gelecekteki en büyük artış, birimlendirilmiş (konteyner) yükte olacaktır.

"Bölgesel" kelimesinin; Akdeniz Ortakları ve diğer ülkeler arasında, destekleyici akışlar anlamına geldiği bölgesel ana taşımacılık ağı, koridorlar seti olarak düşünülebilir. Koridorlar; finansal kaynakların, en fazla fayda sağlanacak yerlerde ağ geliştirilmesi için odaklanmasına yardımcı olur. Mevcut taşımacılık altyapısı zaman içinde gelişmiştir. Günümüzde 50'den fazla liman tesisatı bulunmaktadır. Konteyner yük taşımacılığının hızlı gelişimi, en büyük zorluğu teşkil etmektedir.

Karayolunun durumu ve kapasitesi her zaman yeterli olmasa bile, MEDA ülkeleri ile her ülkede bulunan hizmet limanları arasında karayolu bağlantıları bulunmaktadır. Pek çok ülkede kapsamlı bir demiryolu ağı bulunmaktadır. Karayolu; dökme yük taşımacılığında, özellikle limanlara olan bağlantılarda da oldukça işe yaramaktadır; ancak öbür türlü, uluslararası taşımacılıkta mevcut haliyle olduğu gibi geliştirilemezdi.

Koridorlar

Koridorlar, önerilen altyapı ağını tanımlar. Bu ağ; MEDA ülkelerinde, uluslararası trafiğe yönelik liman ve havaalanı altyapısı ile demiryolu ve karayolu altyapısını içerir. Aynı zamanda; ağ, önceki çalışmaları ve Yüksek Düzey Çalışma Grubu'nun çalışmasını da dikkate almaktadır.