Denizcilik sektörü, memnuniyetsizliğini açık bir şekilde dile getirmesine ve sektör için ayrı bir harç/ücret önerilerine rağmen Avrupa Birliği (AB), 1 yıl içerisinde denizcilik sektörünü Emisyon Ticareti Sistemine (Emission Trading System – ETS) dahil etmeyi planlamaktadır.
Dekarbonizasyon sürecinde, denizcilik sektörünün AB ETS’ye dahil edilmesi için gerekli mevzuat 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girebilir. Gemilerden kaynaklanan emisyonların dahil edildiği taslak mevzuat Avrupa Parlamentosu tarafından onaylanmıştır. AB Komisyonu’nun ETS girişimi, 5 Şubat 2021 tarihine kadar kamu istişare aşamasındadır.
İngiliz hukuk firması Holman Fenwick Willan (HFW), bu haberler ışığında sektörden gelebilecek soruları yanıtlamıştır. Hukuk firması avukatları ile konu hakkında yapılan görüşmenin özeti ShippingWatch yayın kuruluşu tarafından sunulmuştur.
Sistem pratikte nasıl çalışacak?
Hukuk firmasına göre, uçak işletmecilğinde de uygulandığı gibi her bir sorumlu gemi işletmecisi için Üye Devlet belirlenerek Avrupa Birliği İzleme Raporlama ve Doğrulama (European Union Monitoring Reporting and Verification-EUMRV) Yönetmeliği ile Karbon raporlarını ve uğrak limanlarının kayıtlarını kullanmak mümkün olabilir. Üye Devlet, daha sonra ETS ücretini Üye Devlette bulunan ilgili şirketlere, o Üye Devletin bayrağını taşıyan gemilere ve ayrıca belirlenmiş AB dışı gemi işletmecilerine ödemekten sorumlu olacaktır. İngiltere bayraklı gemilerin ve/veya Birleşik Krallık merkezli gemi işletmecilerinin Brexit ışığında uygulamaya konulabilecek herhangi bir sisteme nasıl uyum sağlayacağı görülecektir.
Ayrıca, elektrik santrali işletmecilerine ve havayollarına uygulanan emisyonların yıllık izlenmesi, her yıl Mart ayı sonuna kadar şirketlerin yıllık emisyonlarına ait doğrulanmış bir raporun sunulması ve Birlik sicilinde bir hesap açılması gibi diğer bazı yükümlülüklerin gemi işletmecilerine de uygulanacağını belirtmektedir.
Hangi gemileri kapsayacak?
Avrupa Parlamentosu’ndan iletilen teklif belgesinde ETS’nin “bir Üye Devletin yetki alanındaki limanlara gelen, giren veya limanlardan ayrılan gemilerden kaynaklanan sera gazı emisyonları” için geçerli olacağı belirtilmektedir.
Bu süreç, MRV Yönetmeliğine benzemekte olup tasarlandığı üzere, teorik olarak ETS’nin uygulanması için bir geminin tüm yıl boyunca herhangi bir AB limanına bir kez uğraması yeterli olacaktır. Bu durum, geminin bayrağından veya kayıtlı gemi sahibinin yasal adresinden bağımsızdır. Bugüne kadar, AB tarafından bir yıl içinde AB limanlarına minimum ziyaret sayısı gibi herhangi bir sınır şartı belirlenmemiştir.
ETS kapsamında belirli bir geminin karbon ayak izinden sorumlu taraf kim olacak?
Hukuk firmasının görüşünde, Avrupa Parlamentosu’ndan gelen bilgi metninin denizcilik sektörüyle ilgili belirsizlikler içerdiği ifade edilmektedir. “İşletmeciler”e atıfta bulunarak “bir tesisi çalıştıran veya kontrol eden herhangi bir kişi veya (…) tesisin teknik işleyişi üzerinde belirleyici ekonomik gücün devredildiği kişi” için geçerli olduğu belirtilmektedir. Ancak bu ifade, birkaç farklı tarafın bir gemi üzerinde ekonomik güce sahip olabileceği denizcilik sektörü için çok açık değildir.
MRV Yönetmeliği, geminin ticari olarak işletilmesinden ve gemide kullanılan yakıt ücretinin ödenmesinden sorumlu olan gemi sahibinin, yöneticisinin, kiralayıcısının (time charterer – bareboat charterer) belirtildiği yeni bir ifade önermektedir.
Ancak söz konusu tanımın ETS Direktifinde benimsenip benimsenmeyeceği netlik kazanmamıştır. Hukuk firmasına göre, ETS kapsamında meydana gelecek muhtemel sorumlulukları ve/veya fırsatları hangi tarafın üstleneceği konusunda pek çok belirsizlik devam etmektedir.
MRV Yönetmeliği, gemilerden kaynaklanan karbon emisyonlarını ölçmeye yönelik bir araç olarak tanıtılmıştır. MRV sisteminden elde edilen ilk sonuçlar Haziran 2020 ayında yayınlanmış olup denizcilik sektörünün ETS’ye dahil edilmesi tartışmaları başlamıştır.
Kaynak : ShippingWatch – 07.01.2021
